Mia koro povas preni plurajn formojn : iun paŝtejon por la gazeloj kaj kristianan monaĥejon ; iun templon por la idoloj kaj por la ka’aba de la pilgrimoj kaj por la rulvolvaĵoj de la torao. Mi estas la religio de amo : kiu ajn estas la pado de la kameloj [kiuj gvidas] mian amon, ĉi tie troviĝas mia religio kaj mia kredo.

Ibn Arabí (1164-1240), naskiĝis en la islama Hispanio.

Nenio dubas, ke iu aspekto de la islama toleremo estis la ekonomia interezo, t. e. kolekti la tributojn pagitajn de la submetitaj kristianoj kaj judoj […] Sed, escepte de tiuj konsideroj kaj de la fakto, ke neniu religio estas tute fidela al sia kredo, bezonas substrekri, ke, krom la precepto kiu devigis esti tolerema kun kristianoj kaj judoj, ekzistis mistikaj aspektoj kies kontraȗdogmatismo kaj psikologika relativismo estis en la centro de la religia sperto.

Américo Castro La realidad histórica de España México, Edit. Porrúa, 1971, p. 430.

[Selekto kaj traduko del la kastilia lingvo, Frank Mintz]

Mon cœur peut prendre diverses formes : un pâturage pour les gazelles et un couvent pour les moines chrétiens. Un temple pour les idoles et pour la Ka’aba des pèlerins, et pour les rouleaux de la Tora, et pour le livre du Coran. Je suis la religion de l’amour : quelque soit le sentier des chameaux [qui guident] mon amour, c’est là que se trouvent ma religion et ma foi.

Ibn Arabí (1164-1240), né dans l’Espagne musulmane.

Que l’un des aspects de la tolérance musulmane ait été l’intérêt économique, c’est-à-dire percevoir le tributs payé par les chrétiens et les juifs soumis, personne n’en doute […] Mais, mises à part ces considérations et le fait qu’aucune religion n’est entièrement fidèle à son credo, il faut souligner que, en plus du précepte qui obligeait d’être tolérant envers les chrétiens et les juifs, il a existé des aspects mystiques dont l’anti dogmatisme et le relativisme psychologique de la croyance se trouvaient au centre de l’expérience religieuse.

Américo Castro La realidad histórica de España México, Edit. Porrúa, 1971, p. 430.

[Sélection et traduction du castillan, Frank Mintz]